Ludzie pokonywali otwarte morze już ponad milion lat temu
12 sierpnia 2025, 11:42Rozprzestrzenianie się wczesnych homininów poza kontynentalną Azję Południowo-Wschodnią to najstarszy przypadek przekraczania otwartego morza przez naszych przodków i krewniaków. Dotychczas najstarszymi śladami homininów w Wallacei były kamienne artefakty z Flores sprzed około 1,02 miliona lat. Wiemy też, że ponad 700 tysięcy lat temu homininy mogły dotrzeć na Luzon na Filipinach. Artykuł, opublikowany właśnie na łamach Nature, wskazuje, że wcześni ludzie trafili na Sulawesi (Celebes) w tym samym czasie, co na Flores, a być może zasiedlili tę wyspę znacznie wcześniej.
To nie normański zamek, a kurhan z epoki żelaza
7 października 2016, 15:46Archeolodzy odkryli, że 12-metrowy kopiec nie jest - jak sądzono - pozostałością normańskiej rezydencji rycerskiej typu motte, a unikatowym zabytkiem z epoki żelaza. Zdaniem archeologów z University of Reading Skipsea Castle w Yorkshire jest bardziej podobny do Silbury Hill w Wilsthire niż do rezydencji motte z okresu podboju normańskiego.
Po ponad 40 latach widać, jak pojawienie się pieniędzy zmieniło lud Ju/’hoansi
7 października 2022, 17:44Jeszcze dwa pokolenia temu Ju/’hoansi nie znali pieniędzy. Gospodarka łowiecko-zbierackich nomadów, zamieszkujących północno-wschodnią Namibię i północno-zachodnią Botswanę, opierała się na eksploatacji dzikich roślin i zwierząt. Jednak w latach 70. zaczęli tracić swoją ziemię. Rząd Namibii wyznaczył im teren – nazwany Nyae Nyae – na którym mogli żyć i od końca lat 70. Ju/’hoansi prowadzą osiadły tryb życia. W życiu Ju/’hoansi pojawiły się pieniądze.
Strabon miał rację, Pireus był wyspą
22 czerwca 2011, 11:34Francusko-grecki zespół archeologów potwierdził hipotezę starożytnego geografa Strabona, który spekulował, że Pireus, port Aten, był w przeszłości wyspą. Z badań uczonych pracujących pod kierunkiem Jeana-Philippe'a Goirana wynika, że pomiędzy 4800 a 3400 rokiem p.n.e. Pireus od lądu oddzielała woda.
Katedrę zbudowaną z polecenia 1. króla Portugalii "gryzie" nieznany dotąd gatunek grzyba
29 stycznia 2019, 14:52Starą Katedrę w Coimbrze (port. Sé Velha de Coimbra), jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków architektury romańskiej w Portugalii, niszczy wolno rosnący, czarny grzyb. Strzępki wpijają się w kamień i prowadzą do powstawania pęknięć. Oprócz tego produkują polisacharydy, które wyzwalają erozję. W wyniku prac wielodyscyplinarnego zespołu ustalono, że to nieznany dotąd gatunek MCBF (od ang. microcolonial black fungi).
Kamienne kręgi w Norwegii to niezwykłe cmentarzysko dzieci sprzed naszej ery
26 czerwca 2024, 15:03Norwescy archeolodzy poinformowali o unikatowym odkryciu. W ubiegłym roku w gminie Fredrikstad w południowo-wschodniej Norwegii, natrafiono na 41 okrągłych kamiennych formacji, a w centrum każdej z nich znaleziono skremowane ludzkie szczątki. Właśnie zakończono analizy resztek kości. Największe zdumienie budzi fakt, że większość skremowanych osób stanowiły dzieci. Niespodziewanego odkrycia dokonano podczas badania pobliskiej osady z epoki kamienia.
Dzieci bogatych Medyceuszy chorowały na krzywicę
11 czerwca 2013, 12:57Osteoarcheolodzy z Uniwersytetów w Pizie i Sienie zbadali kości 9 dzieci z rodu Medyceuszy i stwierdzili, że choć familia była bogata, w XVI-XVII w. jej najmłodsi członkowie cierpieli z powodu krzywicy.
Święci w służbie arystokracji. Badania zdradzają, dlaczego Celtowie mieli setki lokalnych świętych
25 lutego 2021, 18:17W początkowym okresie średniowiecza w celtyckiej Brytanii setki osób zostało po śmierci uznane za świętych. Profesor Ken Dark z University of Reading twierdzi, że „masowa produkcja” świętych miała nie tylko wzmacniać wiarę i konsolidować wiernych, ale również, a może przede wszystkim, służyć arystokracji.
Starożytny Egipt: policyjny gwizdek sprzed 3500 lat
17 września 2025, 10:33W staroegipskim Achetaton (obecnie Amarna), mieście założonym ok. 1347 roku przed naszą erą przez Echnatona, który zbudował tam swoją stolicę, znaleziono policyjny gwizdek z krowiej kości. Niezwykły artefakt został odkryty w Stone Village, położonej na peryferiach wiosce robotników, a jego istnienie to wsparcie dla poglądu, że miejsce to – ze względu na bliskość królewskich grobowców, przy budowie których pracowali robotnicy – podlegało ścisłej kontroli policyjnej. To pierwszy egipski gwizdek znaleziony w kontekście najwyższej władzy i ważny zabytek, który da specjalistom wgląd w technologie obróbki kości stosowane w II tysiącleciu p.n.e. w państwie faraonów.
Naukowcy odkryli kolejne monumentalne dzbany w Laosie
16 marca 2017, 10:34W centralnym Laosie nieznany lud wyrzeźbił ponad 1,5 tys. lat temu tysiące monumentalnych kamiennych dzbanów. Próba zrozumienia ich funkcji do dzisiaj stanowi wyzwanie dla naukowców. W tym roku badacze odkryli kolejne nieznane do tej pory naczynia.
